မြန်မာနိုင်ငံသည် ၁၉၄၈ ခုနှစ် နှစ်ဦးကာလတွင် လွတ်လပ်ရေးရရှိခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၄၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁ ရက်နေ့တွင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံမှ လွတ်လပ်ရေးကြေညာခဲ့ပါသည်။ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ထူထောင်ခြင်းကို အာရှတိုက်ရှိ မည်သည့်နိုင်ငံမှ အသိအမှတ်မပြုသေးမီ ၁၉၄၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံကအသိအမှတ်ပြုခဲ့ပါသည်။ ထို့နောက် ၂၉ - ၆ - ၁၉၅၄ ရက်နေ့တွင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် ချူအင်လိုင်း မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက် လည်ပတ်ပြီး “ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေး မူကြီး (၅) ရပ်” (The five Principles of Peaceful Coexistence) ကို ကမ္ဘာသို့ နှစ်နိုင်ငံပူးတွဲကြေညာထုတ်ပြန်ခဲ့ပေသည်။ ထိုမူကြီး (၅) ရပ် စတင်ကြေညာသည့် ၁၉၅၄ ခုနှစ်မှ နောင်နှစ်ပေါင်းများစွာအထိ စာနယ်ဇင်းများက “နိုင်ငံရေး ငါးပါးသီလ” ဟု သုံးစွဲခဲ့ကြပါသည်။ ယင်းတို့မှာ-
news
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Mr. Wang Yi ရောက်ရှိ လာပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာအစိုးရနှင့် တရုတ်အစိုးရတို့အကြား တရုတ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးတွေ ပိုမိုတိုးတတ်ကောင်းမွန်လာကာ တရုတ်အစိုးရအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ပဋိပက္ခများ တည်ငြိမ်ရေးကို အထူးလိုလားလျက်ရှိကြောင်း အထင်အရှားတွေ့မြင်လာရပါတယ်။ တရုတ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံဟာ အစဉ်အလာကောင်းသော၊ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးသော အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်ကြပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လွတ်လပ်ရေး၊ အချုပ်အခြာအာဏာ၊ နိုင်ငံတစ်သားတည်း ဖြစ်တည်မှုနှင့် နည်မြေတည်တံ့မှုတို့အား ထိန်းသိမ်းကာကွယ်ခြင်းကို ခိုင်မာစွာထောက်ခံအားပေးနေတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာဖြစ်ပွားလျက်ရှိတဲ့ ပြည်တွင်းရေးပဋိပက္ခများနဲ့ စစ်ပွဲဖြစ်ပွားနေမှု များကို ဆန့်ကျင်လျက်ရှိပြီး မြန်မာပြည်ငြိမ်းချမ်းရေးကို ဖော်ဆောင်သွားရန်လိုလားလျက်ရှိကြောင်း တရုတ်အစိုးရမှ ပြောကြားထားရှိပြီးဖြစ်ပါတယ်။ သို့ဖြစ်ပါ၍ မြန်မာ-တရုတ် ဆက်ဆံရေးကို မလိုလားတဲ့ အနောက်အုပ်စုလက်ဝေခံ NUG အပါအဝင် ဆန့်ကျင်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများက “တရုတ်သည် မြန်မာ့ပြည်တွင်းရေးကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရုံတင်မက မြန်မာပြည်သူများကိုပါ စစ်ရေးအရ ခြိမ်းခြောက်သည်” ဟု ဝေဖန်စွပ်စွဲချက်များနဲ့ ထိုးနှက်ခဲ့ကြပါတယ်။ အမှန်တကယ်တွင် တရုတ်သည် မြန်မာ့ပြည်တွင်းရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှု မပြုလုပ်ခဲ့သလို မြန်မာ ပြည်သူများ၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် မြန်မာပြည် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေး ဆောင်ရွက်ချက်တို့အပေါ် အမေရိကန်အထောက်အပံ့ရယူနေသော NGU နှင့် အပေါင်းအပါအဖွဲ့တို့၏ စွပ်စွဲချက် သက်သက်သာဖြစ်ပါသည်။
နိုင်ငံအနှံ့အပြား ဆူပူအကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုများကို မဖြစ်ဖြစ်အောင် NUG နှင့် အပေါင်းပါ များက လုပ်ဆောင်နေပြီး မြန်မာနိုင်ငံအား အလုံးစုံပျက်သုဉ်းရေး လမ်းကြောင်းအပေါ် ဆွဲတင် နေကြသည်။ တည်ငြိမ်အေးချမ်းသည့် မြန်မာနိုင်ငံအား စစ်မြေပြင်ဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် အတွက် ပြည်သူအများ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ကာ စစ်ဘေးရှောင်ကြရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံကို အဖက်ဖက်မှ ထိုးနှက်တိုက်ခိုက်နိုင်ရန် အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများက ကူညီပေးပြီး စီးပွားရေးအရ ပိတ်ဆို့မှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့သလို အစိုးရဆန့်ကျင်ရေးအင်အားစုများသို့ ငွေကြေးအပြင် တိုက်ခိုက်ရန်လက်နက်နှင့် နည်းပညာများကိုပင် အလုံးအရင်းဖြင့် ထောက်ပံ့ပေး
မုန်တိုင်းရာဂီ၏ သက်ရောက်မှုနှင့် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တွင်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော လေဖိအား နည်းရပ်ဝန်းတို့၏အရှိန်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် ရေကြီးရေလျှံမှုများတွင် ရေဘေးသင့်ခဲ့ရသည့် ပြည်သူလူထုအား ကူညီထောက်ပံ့နိုင်ရန်အတွက် ၂၈-၉-၂၀၂၄ ရက် (စနေနေ့) မွန်းလွဲ(၂)နာရီတွင် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ နေပြည်တော်၌ လှူဒါန်းမှုများကို အခမ်းအနားဖြင့် ဆက်လက်လက်ခံ သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အသိပေးကြေညာအပ်ပါသည်။
မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ရေနံချောင်းမြို့နယ်၊ ဝက်မစွတ်ကျေးရွာအုပ်စုတွင် တပ်မတော် က လူငယ်များကို အတင်းအဓ္ဓမဖမ်းဆီးခြင်းများ လုပ်ဆောင်နေသဖြင့် လူငယ်များနှင့် အမျိုးသားများ တိမ်းရှောင်မှုများ အလွန်များပြားလာကြောင်း၊ တချို့မှာ ဘုန်းကြီးကျောင်း များတွင် သင်္ကန်းစီးပြီး ဘုန်းကြီးဝတ်ဖြင့် နေထိုင်ကြကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် တပ်မတော်က ဝက်မစွတ်ကျေးရွာအုပ်စုအတွင်းရှိ ဘုန်းကြီးကျောင်းတချို့ကို ဝင်ရောက်စိစစ်ပြီး ဘုန်းကြီးဝတ်ထားသူများကို သင်္ကန်းချွတ်ခိုင်းကာ စစ်သားအဖြစ် အတင်းအဓ္ဓမဖမ်းဆီး ခေါ်ဆောင်မှုများ ဖြစ်ပွားနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း အကြမ်းဖက်အားပေး ပြည်ဖျက်မီဒီယာက သတင်းအမှားများ ရေးသားထုတ်လွှင့်လျက်ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။
အကြမ်းဖက်အုပ်စုအဖြစ် ကြေညာထားသော CRPH၊ NUG နှင့် ယင်းတို့၏ လက်ဝေခံ အဖွဲ့အစည်းများ၊ ယင်းတို့နှင့် ဆက်နွှယ်နေသော အဖွဲ့အစည်းများ၊ လူပုဂ္ဂိုလ်များသည် နိုင်ငံတော် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို ပျက်ပြားစေရန်နှင့် ပြည်သူလူထုကို အကြောက်တရားများ ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အစိုးရယန္တရားများ ပျက်ပြားစေရန် ရည်ရွယ်လျက် လှုံ့ဆော်ခြင်း၊ ဝါဒဖြန့်ခြင်း၊ ခြိမ်းခြောက်ခြင်းများကို လူမှုကွန်ရက်များမှတစ်ဆင့် နည်းမျိုးစုံဖြင့် ပြုလုပ်လျက်ရှိပါသည်။
နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေအပါအဝင် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များရှိ ရေကြီးရေလျှံမှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် ရပ်ကွက်/ကျေးရွာများတွင် ကူညီကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ငန်းများနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများကို အင်တိုက်အားတိုက် တက်ကြွ စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိရာ ယနေ့တွင်လည်း နေပြည်တော်ကောင်စီ နယ်မြေ၊ ဇေယျာသီရိမြို့နယ်၊ ပျဉ်းမနားမြို့နယ်၊ တပ်ကုန်းမြို့နယ်၊ လယ်ဝေးမြို့နယ်၊ ပုဗ္ဗသီရိမြို့နယ်တို့တွင်လည်းကောင်း၊ ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)၊ ကလောမြို့နယ်၊ လင်းခေးမြို့နယ်၊ မောက်မယ်မြို့နယ်တို့တွင်လည်းကောင်း၊ ကယားပြည်နယ်၊ လွိုင်ကော် မြို့နယ်တွင်လည်ကောင်း၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ သာစည်မြို့နယ်တွင်လည်းကောင်း၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ တောင်ငူမြို့နယ်တွင်လည်းကောင်း၊ ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းများ၊ စာသင်ကျောင်းများ၊ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းများ၊ ဌာနဆိုင်ရာအဆောက်အဦများတွင် လိုအပ် သည်များ ကူညီရွှေ့ပြောင်းပေးခြင်းနှင့် သန့်ရှင်းရေးလုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ လမ်း၊ တံတားများ၊ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာများအတွင်း၌ တင်ကျန်ခဲ့သည့် နှုန်းများ၊ သစ်ပင်သစ်ကိုင်းများ ဖယ်ရှားပေးခြင်း အပါအဝင် အခြားလိုအပ်သည်များကို တပ်မတော်သားများ၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၊ မီးသတ်တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၊ ကြက်ခြေနီ တပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် လူမှုဝန်ထမ်းကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များက ဒေသခံပြည်သူများနှင့် ပူးပေါင်း၍ တက်ကြွစွာ ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသည်။
အားကစားကဏ္ဍတိုးတက်အောင်မြင်ခြင်းသည် နိုင်ငံသူ၊ နိုင်ငံသားများ၏ ရုပ်ပိုင်းနှင့်စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စွမ်းဆောင်ရည်များ မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပြီး လူသားအရင်း အမြစ်အား တိုက်ရိုက်ဖွံ့ဖြိုးစေနိုင်ကြောင်းဖြင့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ယနေ့ ညနေပိုင်းတွင် နေပြည်တော်ရှိ ဇေယျာသီရိတပ်မတော်အားကစားကွင်း၌ ကျင်းပပြု လုပ်သည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ တပ်မတော်(ကြည်း၊ရေ၊လေ) အားကစားပြိုင်ပွဲဖွင့်ပွဲ အခမ်း အနား၌ အဖွင့်အမှာစကားပြောကြားရာတွင် ထည့်သွင်းပြောကြားသည်။
မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မတ္တရာမြို့နယ်၊ ကုန်းတန်းလေးရွာရှိ နေအိမ်များကို လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ကြောင်း တရားမဝင် ပြည်ဖျက်မီဒီယာများက သတင်းတု၊ သတင်းအမှားများဖြင့် ဝါဒဖြန့်ဝေနေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။
ရာဂိတိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်းနှင့် ဆက်စပ်ရေဘေး ဖြစ်ပွားမှုများကြောင့် နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေအပါအဝင် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ် ၉ ခုရှိ မြို့နယ် ပေါင်း ၅၄ မြို့နယ်တို့တွင် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းပြီး ရေကြီးရေလျှံမှုများ ဖြစ်ပေါ် ခဲ့မှုကြောင့် ချောင်းရေနှင့် မြစ်ရေများ အဆက်မပြတ် မြင့်တက်လာမှုနှင့်အတူ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာများတွင် ရေကြီးရေလျှံမှုများဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး လမ်း၊ တံတားအချို့ ရေတိုက်စားပျက်စီးခြင်း၊ လူနေအိမ်၊ ရုံး/ဌာနအဆောက်အဦ၊ စာသင်ကျောင်း၊ အခြား အဆောက်အဦများအား ရေဝင်နစ်မြှုပ်ခြင်း၊ ထိခိုက်ပျက်စီးခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး လူနှင့် တိရစ္ဆာန်များ သေဆုံးဒဏ်ရာရရှိမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။